ڀلي ڪري آيا

لطيف جي ٻولي

لطيف جي ٻولي - پهرين سنڌي پروگرامنگ ٻولي جو لوگو - Latif Ji Boli First Sindhi Programming Language Logo

جي سڄڻ سان نيهه لڳو، تن جو ڪجھ به نه وڃي،
جيئن سمنڊ ۾ وهي وڃن، سدائين موتي ٿين

لطيف جي ٻولي - ڪوڊ ايڊيٽر

ڪوڊ
نتيجو

لطيف جي ٻولي - دستاويزات

لطيف جي ٻولي — دنيا جي پهرين سنڌي پروگرامنگ ٻولي

خالق: محمد مزمل

نگران: سر علي رضا ڀنگوار

مقصد:

  • شاگردن لاءِ پروگرامنگ کي آسان بڻائڻ
  • سنڌي ٻولي ۽ لطيف جي شاعري کي ٽيڪنيڪل دنيا سان جوڙڻ
  • مقامي سطح تي پروگرامنگ سکڻ لاءِ نئون رستو ٺاهڻ
  • سنڌي ٻولي کي ڊجيٽل دور ۾ محفوظ ڪرڻ

بنيادي قاعدا (Syntax)

لفظ مطلب
لکنئون ڦرڻو (variable) ٺاهڻ
عدديانگ (Integer) قسم
لکتلکت (String) قسم
جيڪڏجيڪڏھن شرط (if)
ته جيڪڏجيڪڏھن ٻي شرط (else if)
نهنه ته (else)
جيستائينورجاٸي (while loop)
ڪر / جيستائينdo-while loop
لکيوَنتيجو ڏيکارڻ (print)
۽Logical AND (&&)
ياLogical OR (||)
<, >, <=, >=تولڻ وارا آپريٽر (comparison operators)
+, -, *, /, %رياضي جا آپريٽر
+ (Strings)لکت کي جوڙڻ (String Concatenation)
? :ٽرنري آپريٽر (Ternary Operator)

سنڌي، C، ۽ Java جو تقابلي جائزو

خاصيت / مفهوم سنڌي پروگرامنگ C Java
ڦرڻو ٺاهڻ لک عددي x = 5 int x = 5; int x = 5;
لکت جو ڦرڻو لک لکت name = "Muhammad Muzamil" char name[] = "Muhammad Muzamil"; String name = "Muhammad Muzamil";
جيڪڏ شرط جيڪڏ (x > 0) { ... } if (x > 0) { ... } if (x > 0) { ... }
۽ (Logical AND) جيڪڏ (x > 0 ۽ y < 10) if (x > 0 && y < 10) if (x > 0 && y < 10)
يا (Logical OR) جيڪڏ (x > 0 يا y < 10) if (x > 0 || y < 10) if (x > 0 || y < 10)
Comparison Operators <, >, <=, >== موجود موجود موجود
Math Operators +, -, *, /, % موجود موجود موجود
String Concatenation لکيوَ a + " " + b strcat(a, b); // manual System.out.println(a + " " + b);
Ternary Operator لکيوَ x > 5 ? "ھا" : "نه" printf("%s", x > 5 ? "Yes" : "No"); System.out.println(x > 5 ? "Yes" : "No");
جيستائين لوپ (While Loop) جيستائين (x < 10) { } while (x < 10) { } while (x < 10) { }
لوپ (Do-While) ڪر {
  // statements
} جيستائين (x < 10)		 do {
  // statements
} while (x < 10);		 do {
  // statements
} while (x < 10);
اَئوٽ پُٽ لکيوَ("Hello") printf("Hello"); System.out.println("Hello");
تبصرا (Comments) // هي هڪ تبصرو آهي // محمد مزمل طرفان پروگرام /* گهڻن لائنن وارو تبصرو */ // This is a comment // Program by Muhammad Muzamil /* Multi-line comment */ // This is a comment // Program written by Muhammad Muzamil /* Multi-line comment */

مثالي پروگرام: محمد مزمل ۽ حنان جو گڏيل سلام

✅ سنڌي پروگرامنگ

لک لکت a = "محمد مزمل"
لک لکت b = "حنان"
لکيوَ a + " ۽ " + b + " جو سلام!"

✅ C

#include <stdio.h>
#include <string.h>

int main() {
    char a[] = "Muhammad Muzamil";
    char b[] = "Hanan";
    char result[100];
    
    strcpy(result, a);
    strcat(result, " and ");
    strcat(result, b);
    strcat(result, " say hello!");

    printf("%s\n", result);
    return 0;
}

✅ Java

public class Main {
    public static void main(String[] args) {
        String a = "Muhammad Muzamil";
        String b = "Hanan";
        System.out.println(a + " and " + b + " say hello!");
    }
}

مثالي پروگرام:

1. عددي ۽ لکت ڦرڻا (5 مثال)

 //١) عمر پرنٽ ڪرڻ جو پروگرام
لک عددي عمر = 22
لکيوَ عمر

//٢)  محمد مزمل جي نالي سان سلام ڪرڻ
لک لکت نالو = "مزمل"
لکيوَ "سلام، " + نالو

//٣)  ڊگهائي ۽ ويڪر سان ايراضي ڳولڻ
لک عددي ڊگهائي = 5
لک عددي ويڪر = 3
لکيوَ "ايراضي: " + (ڊگهائي * ويڪر)

//٤)  شهر ۽ ملڪ کي جوڙڻ جو پروگرام
لک لکت شهر = "ڪراچي"
لک لکت ملڪ = "پاڪستان"
لکيوَ شهر + "، " + ملڪ

//٥)  ٻن عددي ڦرڻن جو مجموعو
لک عددي x = 10
لک عددي y = 20
لکيوَ "مجموعو: " + (x + y)

2. جيڪڏ/ته شرطون (5 مثال)

//١) اسڪور جي بنياد تي گريڊ ڏيکارڻ
لک عددي اسڪور = 85
جيڪڏ اسڪور >= 90 {
    لکيوَ "عالي"
} ته جيڪڏ اسڪور >= 80 {
    لکيوَ "وڏا"
} ته {
    لکيوَ "سٺو"
}
//٢) انگ جو جفت يا فرد هجڻ جانچڻ
لک عددي نمبر = 7
جيڪڏ نمبر % 2 == 0 {
    لکيوَ "جفت"
} ته {
    لکيوَ "فرد"
}
//٣) موسم جي بنياد تي پيغام ڏيکارڻ
لک لکت موسم = "سرما"
جيڪڏ موسم == "سرما" {
    لکيوَ "ٿڌ پوي ٿي"
} ته جيڪڏ موسم == "گرما" {
    لکيوَ "گرمي پوي ٿي"
} ته {
    لکيوَ "موسم سٺي آهي"
}
//٤) وقت جي بنياد تي سلام ڏيکارڻ
لک عددي وقت = 14
جيڪڏ وقت < 12 {
    لکيوَ "صبح جو سلام"
} ته {
    لکيوَ "شام جو سلام"
}
//٥) ٻن شرطن کي AND سان جانچڻ
لک عددي x = 10
جيڪڏ x > 5 ۽ x < 20 {
    لکيوَ "شرط پوري ٿي"
}

3. جيستائين لوپ (5 مثال)

//١) ڳڻپ 1 کان 5 تائين
لک عددي ڳڻپ = 1
جيستائين ڳڻپ <= 5 {
    لکيوَ ڳڻپ
     ڳڻپ = ڳڻپ + 1
}
//٢) 1 کان 100 تائين عددن جو مجموعو
لک عددي مجموعو = 0
لک عددي n = 1
جيستائين n <= 100 {
    مجموعو = مجموعو + n
     n = n + 1
}
لکيوَ "1 کان 100 تائين مجموعو: " + مجموعو
//٣) نمبر کي 2 سان ضرب ڪري وڌائڻ
لک عددي نمبر = 2
جيستائين نمبر <= 1024 {
    لکيوَ نمبر
     نمبر = نمبر * 2
}
//٤) اسٽار سان مثلث ٺاھڻ
لک لکت ستارو = "*"
لک عددي قطار = 1
جيستائين قطار <= 5 {
    لکيوَ ستارو
     ستارو = ستارو + "*"
     قطار = قطار + 1
}
//٥) عدد ۾ ڪيترا عدد آهن ڳڻڻ
لک عددي عدد = 12345
لک عددي وارو = 0
جيستائين عدد > 0 {
     وارو = وارو + 1
     عدد = عدد / 10
}
لکيوَ "رقمن جو تعداد: " + وارو

4. ڪر/جيستائين لوپ (5 مثال)

//١) ڳڻپ 5 کان 1 تائين گهٽائڻ
لک عددي x = 5
ڪر {
    لکيوَ x
     x = x - 1
} جيستائين x > 0
//٢) ڳڻپ کي 2 جي قدم سان گهٽائڻ
لک عددي ڳڻپ = 10
ڪر {
    لکيوَ ڳڻپ
     ڳڻپ = ڳڻپ - 2
} جيستائين ڳڻپ > 0
//٣) ڏنل عدد جي ٽيبل ڏيکارڻ
لک عددي رينج = 3
لک عددي i = 1
ڪر {
    لکيوَ "ٽيبل جو " + i + " نمبر: " + (رينج * i)
     i = i + 1
} جيستائين i <= 10
//٤) 0 کان 2 تائين ڳڻپ ڪرڻ
لک عددي x = 0
ڪر {
    لکيوَ x
    x = x + 1
} جيستائين x < 3

5. مشڪل پروگرام (5 مثال)

//١) فيبوناچي سيريز جو پهريون 10 عدد
لک عددي n = 10
                            
لک عددي پھريون = 0
لک عددي ٻيون = 1
لک عددي ايندڙ = 0

جيستائين n > 0 {
    لکيوَ پھريون
     ايندڙ = پھريون + ٻيون
     پھريون = ٻيون
     ٻيون = ايندڙ
     n = n - 1
}
//٢) ٽرنري آپريٽر سان شرط جانچڻ
لک عددي x = 5
لکيوَ x > 3 ? "ھا" : "نه"
//٣) آرمسٽرانگ نمبر جي سڃاڻپ
لک عددي عدد = 407
لک عددي اصل = عدد
لک عددي مجموعو = 0
جيستائين عدد > 0 {
    لک عددي رقم = عدد % 10
     مجموعو = مجموعو + (رقم * رقم * رقم)
     عدد = عدد / 10
}
جيڪڏ مجموعو == اصل {
    لکيوَ اصل + " آرمسٽرانگ نمبر آهي"
} ته {
    لکيوَ اصل + " آرمسٽرانگ نمبر ڪو نه آهي"
}
//٤) 1 کان 100 تائين وزير (Prime) نمبر ڏيکارڻ
لک عددي شروع = 1
لک عددي ختم = 100
لکيوَ "بنائب نمبر:"

جيستائين شروع <= ختم {
    لک عددي آهي_بنائب = 1
    لک عددي ڊويزن = 2

    جيستائين ڊويزن < شروع {
        جيڪڏ شروع % ڊويزن == 0 {
             آهي_بنائب = 0
        }
         ڊويزن = ڊويزن + 1
    }

    جيڪڏ آهي_بنائب == 1 ۽ شروع > 1 {
        لکيوَ شروع
    }
     شروع = شروع + 1
}

خاص خوبيون:

  • دنيا جي پهرين سنڌي پروگرامنگ ٻولي
  • سادي سنڌي قاعدي
  • لطيف جي ٻوليءَ مان لفظ
  • يوزر لاءِ ڏسڻ ۽ سمجهڻ ۾ آسان
  • مقامي ٻولي ۾ لوپ، شرط، داخل، ظاهر وغيره
  • سنڌي، اردو ۽ عربي اسڪرپٽ جي مڪمل حمايت

اڳتي جا قدم:

  • نوان قاعدا شامل ڪرڻ (Array، Function)
  • ويب IDE جي تياري
  • ويب اي پي آءِ تي مبني سنڀال
  • شاعريءَ تي ٻڌل Syntax
  • موبائيل ايپ جي تياري